WYJĄTKOWE OBCHODY 40. ROCZNICY WPROWADZENIA STANU WOJENNEGO

Ostatnia sobota i niedziela w Tarnogrodzie były nadzwyczajne. Tutaj odbyły się regionalne uroczystości związane z 40. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce pod Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Była rekonstrukcja historyczna, koncert, film, msza, apel pamięci, kompania honorowa, program patriotyczny, podsumowanie konkursu, wystawy.

W sobotę od 15.00 grupa rekonstrukcyjna przypomniała starszym mieszkańcom i pokazała młodym, jak wyglądała rzeczywistość stanu wojennego. Na rynku stały stare auta, duży fiat MO, nysa milicyjna, szlaban, jelcz „ogórek”, w koksownikach płonął ogień, w kuchni polowej opalanej drewnem grzała się żołnierska grochówka, którą częstowano przechodniów. ZOMO i funkcjonariusze MO legitymowali ludzi, przeganiali i bili demonstrujących. Uczestnicy uroczystości mogli poczuć na własnej skórze grozę tamtych dni. O 16.00 przenieśliśmy się do kopalni „Wujek” i obejrzeliśmy inscenizację pacyfikacji, która miała miejsce 16 grudnia 1981 roku. Ataki zomowców i wojska na strajkujących górników, bomby dymne, skandowane hasła, strzały, przejmująca muzyka stały się dla wielu oglądających przyczyną wielkiego wzruszenia. Wśród publiczności znajdowała się rodzina Józefa Krzysztofa Gizy – jednego z zamordowanych górników, jego koledzy, sąsiedzi.

Po emocjonującym pokazie na zewnątrz widzowie zebrali się w sali widowiskowej Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury, gdzie obejrzeli film dokumentalny Autor nieznany w reżyserii Wiesława Palucha. To historia „najlepszego zdjęcia ze stanu wojennego” - jak określił fotoreporter Jerzy Kośnik – i jego autora, który ujawnił się po 30 latach od grudniowych wydarzeń. Po projekcji goście mogli porozmawiać z producentem Tadeuszem Pisarczykiem.

Ostatnim punktem sobotniego programu był koncert Norberta "Smoły" Smolińskiego pt. Odważnym wszystkim pokłon niski..., który był hołdem artysty dla wszystkich ofiar represji stanu wojennego, a zwłaszcza dla tarnogrodzianina Józefa Krzysztofa Gizy.

Niedzielne obchody rozpoczęły się zbiórką pocztów sztandarowych i wspólnym przemarszem do kościoła pw. Przemienienia Pańskiego na mszę św., po której wszyscy zebrani w asyście Orkiestry Górniczej Lubelskiego Węgla „Bogdanka” i kompanii honorowej 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego przeszli na cmentarz parafialny. Dowódca kompanii honorowej złożył meldunek o gotowości do uroczystości Premierowi Rzeczpospolitej Polskiej Jackowi Sasinowi, odśpiewano hymn państwowy i górniczy. Po modlitwie po raz pierwszy w naszym mieście w czasie grudniowych uroczystości został odczytany Apel Pamięci i oddana salwa honorowa. Następnie zebrani złożyli wiązanki kwiatów na grobie Józefa Krzysztofa Gizy. Uroczystość odbyła się w oparciu o ceremoniał wojskowy. Dziękujemy licznie zgromadzonym pocztom sztandarowym i delegacjom.

Z cmentarza zgromadzeni przeszli do sali widowiskowej, gdzie uczniowie Szkoły Podstawowej im. Marii Curie - Skłodowskiej w Tarnogrodzie i Zespół Wokalny Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury zaprezentowali program patriotyczny. Po akademii zostały wręczone nagrody laureatom Konkursu Wojewódzkiego na Projekt Logotypu Patriotycznego Związanego ze Stanem Wojennym objętego Honorowym Patronatem Lubelskiego Kuratora Oświaty.

W następnej kolejności Przewodniczący Zarządu Regionu Środkowo – Wschodniego NSZZ Solidarność Marian Król wręczył zasłużonym dyplomy.

Obchodom towarzyszyły wystawa ze zbiorów Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności pt. Kopalnia strajkuje… Strajk i pacyfikacja kopalni WUJEK 13-16 grudnia 1981 r. oraz ekspozycja pamiątek z okresu stanu wojennego.

W tym roku organizatorzy położyli szczególny nacisk na edukację młodego pokolenia. Oprócz atrakcyjnych dla nich form uczczenia rocznicy przygotowali pakiety edukacyjne zawierające m.in.: torbę i koszulkę patriotyczną ze zwycięskim logo konkursu, kartkę z opornikiem, notes stylizowany na zeszyt z czasów stanu wojennego, podkładkę pod komputer przypominającą kartkę żywnościową, wydawnictwa promujące Powiat Biłgorajski i publikacje ze Śląskiego Muzeum Wolności i Solidarności.

Partnerem wydarzenia 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce był Samorząd Województwa Lubelskiego w ramach programu „Warto być Polakiem”, którego celem jest pielęgnowanie polskości i wartości patriotycznych przez mieszkańców województwa lubelskiego. Organizacja regionalnych uroczystości 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego była współfinansowana przez spółkę Lubelski Węgiel „Bogdanka”, spółkę wspierającą zrównoważony rozwój Lubelszczyzny. Sponsorami wydarzeń patriotycznych związanych z 40. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce były też: PGE Dystrybucja SA, Powiat Biłgorajski i Gmina Tarnogród. W organizacji wydarzeń patriotycznych wsparły nas Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” SA. Partnerami wydarzenia byli: Lubelski Kurator Oświaty, Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, Instytut Pamięci Narodowej i Totalizator Sportowy.

Rekonstrukcję historyczna przygotowali: Tarnogrodzki Ośrodek Kultury, Region Środkowo-Wschodni NSZZ Solidarność, Fundacja Ruchu Solidarności Rodzin. Rekonstruktorami byli uczniowie Lubelskiego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Lublinie, rekonstruktorzy ZOMO - Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ Solidarność z Bractwa ks. Jeremiego Wiśniowieckiego z Lublina i przyjaciele. Demonstrantów zagrali również strażacy OSP z gminy Tarnogród. Pojazdy historyczne udostępnili: jelcz ogórek - MPK Lublin, nysa MO – Region Środkowo-Wschodni NSZZ Solidarność.

Organizatorzy bardzo dziękują wszystkim zaangażowanym w przygotowanie dwudniowych obchodów. Szczególnie chcemy podziękować osobom, które pomogły nam bezinteresownie odtworzyć klimat tamtych dni: Januszowi Szabatowi, Marcinowi Hysie, Leszkowi Kopyściowi, Krzysztofowi Lipce, Klubowi Kobiet Aktywnych z Tarnogrodu. Za udostępnienie pamiątek ze stanu wojennego dziękujemy: Romanowi Cichockiemu, Krzysztofowi Wryszczowi, Ireneuszowi Schabowi, Arturowi Seroce, Wojciechowi Stasiewiczowi, Danielowi Mazurkowi, Joannie Puchacz, Grzegorzowi Szymanikowi, Markowi Popowiczowi, Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Łukowej Wiesławie Kubów. Dziękujemy także wolontariuszom ze szkoły podstawowej w Tarnogrodzie za pomoc przy organizacji wydarzeń oraz ich opiekunkom: Annie Kuziak i Bożenie Śmieciuch. Jesteśmy wdzięczni za wszechstronną pomoc pracownikom Urzędu Miejskiego w Tarnogrodzie i aktorkom z Teatru Młodych TOK.

Organizatorzy wydarzenia: NSZZ Solidarność Region Środkowo – Wschodni, Województwo Lubelskie, Gmina Tarnogród, Powiat Biłgorajski, Tarnogrodzki Ośrodek Kultury, Tarnogrodzkie Towarzystwo Regionalne.

Fot. Anna Bryła Fotografia, Adam Szymanik Fotografia z pasją

< powrót