41. Sejmik przeszedł do historii

Poziom prezentowanych przedstawień był w tym roku nadzwyczaj wysoki (...)

Tarnogród jest miejscem przyjaznym i bardzo gościnnym. Miłośnicy kultury ludowej

z wielką radością wracają do tej teatralnej stolicy wsi polskiej.

Takimi słowami Rada Artystyczna podsumowała 41. Ogólnopolski Sejmik Teatrów Wsi Polskiej. Powyższe słowa świadczą, iż 41. Sejmik był niezwykle udanym wydarzeniem dla zespołów, jak i organizatorów.

Tarnogród w powiecie biłgorajskim na trzy dni zamienił się w „stolicę wiejskiego teatru” aby podczas 41. Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej promować i szerzyć kulturę polskiej wsi. Jest to bardzo wyjątkowe i unikalne wydarzenie, wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Sejmiki istnieją od ponad 40 lat, zasięg ogólnopolski zyskały w 1984 roku, kiedy to w Tarnogrodzkim Ośrodku Kultury odbył się I Ogólnopolski Sejmik Teatrów Wsi Polskiej. Są jedynym tak znaczącym i rozpoznawalnym przeglądem twórczości teatralnej środowisk wiejskich, zdarzeniem artystycznym stanowiącym zarazem ważny element życia kulturalnego wsi polskiej.

Sejmik Teatrów Wsi Polskiej to „zlot” najciekawszych wiejskich zespołów teatralnych, rekonstruujących na scenie stare ludowe tradycje i obyczaje z różnych regionów Polski. Każdy przegląd nominuje zespoły do finałowego Sejmiku. Sejmik ma na celu ocalenie od zapomnienia obrzędów takich jak: gody, zapusty, noc świętojańska, wicie wianków, chodzenie z gwiazdą, wesele, chrzciny, ostatni różaniec itp. oraz zanikających czynności gospodarskich.

W ciągu trzech dni na tarnogrodzkiej scenie TOK-u wystąpiło 11 najlepszych zespołów z całej Polski - pięciu województw: małopolskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, pomorskiego, zakwalifikowanych z sejmików międzywojewódzkich. Rada Artystyczna przeprowadziła ze wszystkimi grupami warsztaty po spektaklach. Rada Artystyczna w składzie: prof. Piotr Dahlik etnomuzykolog, dr hab. Katarzyna Smyk folklorystka, kulturoznawczyni, dr hab. Edward Wojtaszek reżyser, dr hab. Bożena Suchocka reżyser – przewodnicząca Rady oraz Renata Ćwik – sekretarz, przyznała nagrody wszystkim zespołom. Imprezę poprowadził niezastąpiony „głos sejmiku” Jan Zdziarski.

Przyznano jedenaście nagród pieniężnych dla zespołów po 2000zł dla każdego z nich:

Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla Zespołu Regionalnego ROŻNOWSKA DOLINA z Rożnowa (pow. nowosądecki, woj. małopolskie); za żywiołowość wykonania, wysokie walory wokalne i taneczne, świetne aktorstwo oraz wzruszającą, pełną godności interpretację fragmentu wesela rożnowskiego w spektaklu WESELE KASI I JASIA, Zespołu JAMNICZANKI z Jamnicy w gminie Grębów (pow. tarnobrzeski, woj. podkarpackie); za wyśmienite aktorstwo, wspaniały scenariusz, mistrzowskie prowadzenie dialogu oraz niezwykłe poczucie humoru w spektaklu OSESEK U WALKÓW, Zespołu Regionalnego DOLINA POPRADU z Piwnicznej-Zdroju (pow. nowosądecki, woj. małopolskie); za staranne odtworzenie pracy w przygotowaniu tratwy do spływu, interesujący scenariusz, bogactwo tańców pienińskich, wysokie umiejętności śpiewacze i taneczne oraz dynamikę i zespołowość wykonania spektaklu NA FLISIE.

Nagrody Marszałka Województwa Lubelskiego otrzymali : Zespół SĄSIADECZKI z Korczowa i Okrągłego (pow. biłgorajski, woj. lubelskie); za wysokie walory wykonawcze, wytrawną scenografię oraz świetne prowadzenie dialogu scenicznego w spektaklu PRZY GRABIENIU ŚCIÓŁKI, Zespół Obrzędowy ZAWSZE RAZEM z Woli Gułowskiej (pow. łukowski, woj. lubelskie); za harmonijne współdziałanie wielopokoleniowego zespołu, radość tworzenia, konsekwentną pracę w ożywianiu Świąt dorocznych oraz przypomnienie zwyczajów pasterskich w spektaklu NA ZIELONE ŚWIUNTKI, Regionalny Teatr Dramatyczny z Luzina (pow. wejherowski, woj. pomorskie); za spektakl JO! oparty na oryginalnym, znakomitym scenariuszu, wspaniałe aktorstwo oraz kultywowanie rodzimego języka kaszubskiego.

Nagrody Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi otrzymali: Zespół Śpiewaczy BRZOZOWIANKI z Brzozowicy Dużej (pow. radzyński, woj. lubelskie); za poczucie humoru, wartki dialog oraz wręcz brawurową realizację pozornie mało dynamicznej czynności jaką jest przędzenie w debiutanckim spektaklu KUNDZIELNICE, Zespół Folklorystyczno-Obrzędowy SOŁTYSKI z Pawłowa (pow. starachowicki, woj. świętokrzyskie); za urodę sceniczną, bogactwo poznawcze oraz dyscyplinę aktorską w spektaklu WILIJO DOŻYNEK.

Nagroda Centrum Spotkania Kultur w Lublinie za ambitną próbę satyrycznego ujęcia tematu biurokracji doprowadzonej do absurdu w spektaklu TAKIE MAMY PROCEDURY otrzymała Scena Teatralna MCM z Nowego Targu (pow. nowotarski, woj. małopolskie);

Nagroda Starosty Biłgorajskiego przypadła Zespołowi Regionalnemu GRODZISZCZOKI z Grodziska Dolnego (pow. leżajski, woj. podkarpackie); za przypomnienie lokalnego zwyczaju związanego z obchodzeniem dnia św. Szczepana oraz interesującą prezentację kolęd i pastorałek z towarzyszeniem tradycyjnej kapeli w spektaklu OWSIOKI.

Nagrodę Burmistrza Tarnogrodu otrzymał ZESPÓŁ ŚWIĘTOKRZYSKIE JODŁY ze Śniadki Drugiej (pow. kielecki, woj. świętokrzyskie); za stworzenie nastroju radości i zabawy w obrazku muzykowania osadzonego w tradycji regionu kieleckiego w spektaklu GRANIE U MACIEJÓW.

Centrum Spotkania Kultur w Lublinie (3 nagrody) i Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi (8 nagród) ufundowały również nagrody dla kierowników zespołów (po 1000 zł). Otrzymali je:

Krystyna Różańska – kierowniczka Zespołu SĄSIADECZKI z Korczowa i Okrągłego, Maria Krośnicka – kierowniczka Regionalnego Teatru Dramatycznego z Luzina, Piotr Kulig – kierownik Zespołu Regionalnego DOLINA POPRADU z Piwnicznej-Zdroju, Beata Grzegorzek – kierowniczka Zespołu Regionalnego ROŻNOWSKA DOLINA z Rożnowa, Marianna Sójka – kierowniczka Zespołu Śpiewaczego BRZOZOWIANKI z Brzozownicy Dużej, Zofia Kozłowska – kierowniczka Zespołu Obrzędowego ZAWSZE RAZEM z Woli Gułowskiej, Joanna Brak-Głowala - kierowniczka Zespołu JAMNICZANKI z Jamnicy w gminie Grębów, Agnieszka Banasik – kierowniczka Zespołu Folklorystyczno-Obrzędowego SOŁTYSKI z Pawłowa, Stanisław Krzak - kierownik Sceny Teatralnej MCM z Nowego Targu, Lucyna Lipczyńska – kierowniczka Zespołu ŚWIĘTOKRZYSKIE JODŁY ze Śniadki Drugiej, Zbigniew Kuczek – kierownik Zespołu Regionalnego GRODZISZCZOKI z Grodziska Dolnego.

Burmistrz Tarnogrodu Paweł Dec po raz drugi wręczył nagrodę specjalną - Koguta Tarnogrodzkiego. Można powiedzieć, że jest to zarazem nagroda publiczności, gdyż obdarowany nim został zespół, na który najbardziej żywiołowo zareagowała publiczność. Koguta Tarnogrodzkiego otrzymał Zespół Regionalny „Dolina Popradu: z Piwnicznej-Zdroju.

Podczas Sejmiku Tarnogrodzki Ośrodek Kultury realizował projekt Niematerialne – uczymy, sejmikujemy, przekazujemy z dofinansowaniem ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Niematerialne - przekaż dalej 2024. Zadanie obejmowało przeprowadzenie działań edukacyjnych służących wzmocnieniu wiedzy, także wśród młodych ludzi, na temat roli dziedzictwa niematerialnego w kulturze lokalnej i sposobach ochrony poprzez teatr. Projekt realizował drugi cel strategiczny programu „Niematerialne – przekaż dalej 2024”, jakim jest wzrost świadomości społecznej w zakresie ochrony żywego dziedzictwa niematerialnego poprzez działania upowszechniające wiedzę na jego temat. Cele te zostały osiągnięte poprzez: edukację – otwarte warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych, sejmikowanie – wymienianie się dobrymi praktykami i rozmowy o dziedzictwie – Sejmik Dobrych Praktyk ND, przekazywanie – produkcję filmu na temat dobrych praktyk w dzieleniu się wiedzą o niematerialnym dziedzictwie. W ramach projektu powstała też strona internetowa w języku polskim i angielskim poświęcona ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego poprzez teatr. Spotkania, wykłady, warsztaty dla różnych grup – członków wiejskich grup teatralnych – miały charakter ogólnopolski. Odbywały się w ośrodkach, gdzie organizowane są regionalne sejmiki: w Bukowinie Tatrzańskiej, Osięcinach i w Tarnogrodzie.

41. Ogólnopolski Sejmik nie odbyłby się bez partnerów.W tym roku wsparcia finansowego udzielili: Ministerstwo Kultury i dziedzictwa Narodowego, Marszałek Województwa Lubelskiego, Starosta Biłgorajski, Burmistrz Tarnogrodu, Bank Spółdzielczy w Tarnogrodzie, Ambra SA oraz Centrum Spotkania Kultur w Lublinie i Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.

Podczas trzech dni sejmikowania odbywały się także inne wydarzenia w TOK. Należy tu wspomnieć o niezwykłym sobotnim Wieczorze Folkloru. Były tańce i śpiewy. Goście tego wieczoru mięli okazję spróbować swojskiego tarnogrodzkiego jadła. Nie zabrakło również stoisk z rękodziełami i ze smakołykami regionalnych zespołów. Sejmikowi towarzyszyły – jak zawsze – wystawy fotograficzne: Zobaczymy ich na scenie, Twarze Sejmików (Bożeny Wojtaszek) oraz wystawa plakatów i afiszy z sejmików.

Rada Artystyczna na koniec złożyła swoje podziękowania ekipie pracującej nad przeglądem za sprawne przygotowanie imprezy i opiekę nad uczestnikami. Szczególne słowa uznania skierowała do Pani Dyrektor Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury, Pani Renacie Ćwik i jej ciężko pracującego zespołu oraz gospodarzowi miasta Panu Burmistrzowi, Pawłowi Decowi oraz sponsorom.

Wszystkich cieszy fakt, że każdego dnia sejmików sala była pełna po brzegi. Tarnogrodzianie i okoliczni mieszkańcy nie zawiedli i myślimy, że my ich też.

Dziękujemy także wszystkim, którzy swoją obecnością wspierają nasze dzieło. Przed nami kolejne lata. Bądźcie Państwo z nami.

< powrót